Mətləb Fətəli oğlu Abdullayev

Ümummilli Lider Heydər Əliyev:
“Ordubadı haqlı olaraq Azərbaycan torpağının incisi adlandırırlar. Ordubad bağlarının, şəlalələrinin, dağ göllərinin təkrarsız gözəlliyi ilə məşhurdur. Qədim arxitektura abidələri ilə zəngin olan Ordubad şəhərinin şöhrətini onun əməkçiləri özlərinin bugünkü işləri ilə daha da artırırlar”.
Qədim diyarda görüşlər //Kommunist qəzeti // 1980-ci il, 26 may

Xasiyyət – ağıl və düşüncəyə ehtiyac olmadan, nəfsi asanlıqla fəaliyyət göstərməyə məcbur edən fitri xüsusiyyətdir.

“Hikmət”in yeddi növü var: birinci, zəka; ikinci, dərk sürəti; üçüncü, zehin aydınlığı; dördüncü, öyrənmə asanlığı (diqqət); beşinci, ağıl gözəlliyi; altıncı, hafizə; yeddinci, hazırcavablıq.

Zəka ona deyilir ki, çoxlu hadisə və xüsusiyyətlər içərisindən ilk baxışda, dərhal, ani surətdə (şimşək sürəti ilə) özünə lazım olanı seçə, asanlıqla düzgün nəticə çıxara bilsin.

Dərk sürəti ona deyilir ki, nəfs yalnız öyrəniləsi şeylərə doğru yönəldilsin, mənimsəmədə “dayanmaq”, “duruxmaq” kimi “rəzilətlərə” ehtiyac qalmasın.

Zehin sürəti ona deyilir ki, nəfsin istedadı iztirab və təşviş keçirmədən, tərəddüdə yol vermədən istənilən məqsədə yönəldilmiş olsun.

Öyrənmə asanlığı (diqqət) ona deyilir ki, nəfs diqqəti nəzəri üzərində səyi artırsın, o, müxtəlif xatirələr, ümumiyyətlə, özünə aid olan məsələlərlə deyil, heç bir maneəyə baxmadan yalnız tələb edilən məsələyə yönəldilmiş olsun.

Ağıl gözəlliyi ona deyilir ki, istər mübahisə, istər tədqiqat, istərsə kəşfdə həqiqət necədirsə, həmin hədd və həmin kəmiyyətdə qorunub saxlanılsın, nə daxili ehtimala, nə də xarici təsirə yol verilməsin.

Hafizə ona deyilir ki, ağıl, təsəvvür, təfəkkür və ya təxəyyül vasitəsilə ümumiləşdirilib yığcamlaşdırılmış anlayışlar (surətlər) yaxşı mühafizə edilib, yaxşı yadda saxlanıla bilsin.

Hazırcavablıq ona deyilir ki, dərk edilmiş və yadda saxlanılmış anlayışlar istənilən vaxt asanlıqla xatırlanıb deyilə bilsin.

“Şücaət” cinsinə daxil olan növlərin miqdarı on birdir: birinci, nəfsin ağayanalığı, ikinci, qoçaqlıq, üçüncü, alicənablıq, dördüncü, mətanət, beşinci, helm, altıncı, nəfsin sakitliyi (təmkin), yeddinci, hünər, səkkizinci, dözümlülük, doqquzuncu, təvazökarlıq, onuncu, qeyrət, on birinci, riqqət.

Nəfsin ağayanalığı ona deyilir ki, nəfs var-yoxluğa, az-çoxluğa böyük əhəmiyyət verməyə, mülayim və qeyri-mülayim işləri yola verməyi bacara.

Qoçaqlıq ona deyilir ki, nəfs öz möhkəmliyi üzərində hakim olsun, qorxu vaxtı səbir və təmkinini mühafizə etsin, nizam-intizamsız hərəkətlərə yol verməsin.

Alicənablıq ona deyilir ki, nəfs bu dünyadakı şan-şöhrət, eyş və işrət kimi şeylərə aludə olmaya, onların varlığı ilə şadlanıb, yoxluğu ilə kədərlənməyə, hətta ölümdən də qorxmaya.

Mətanət ona deyilir ki, nəfsin bədbəxtlik, ələm, kədər və ağır günlərə dözmək müqaviməti sarsılmaz ola, belə vəziyyət yarandıqda məğlubiyyətə uğramaya.

Helm ona deyilir ki, nəfsdə həlimlik olsun, qəzəb onu tez yerindən oynada bilməsin, xoşuna gəlməyən bir hadisə baş verəndə özündən çıxıb fitnə qoparmasın.

Mətləb Fətəli oğlu Abdullayev

Aktyor

Mətləb Fətəli oğlu Abdullayev Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ordubad rayonunun Üstüpü kəndində anadan olub.
10 may 2019-cu ildə, 7 may 2020-ci ildə[2] və 7 may 2021-ci ildə Prezident Mükafatına layiq görülmüşdür.

29 oktyabr 2019-cu ildə “Əməkdar artist” adına layiq görülüb.
Mətləb Fətəli oğlu Abdullayev 1996-cı ildə Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin dram və kino aktyorluğu fakültəsini bitirib. 1996-cı ildə Akademik Milli Dram Teatrının aktyor heyətinə qəbul edilib. Teatrın səhnəsində aşağıdakı rolları oynayıb.

Qaraxan (“Ana intiqamı” V. Babanlı), Carçı (“Kral Lir” V. Şekspir), Hüseynqulu xan (“Hökmdar və qızı” İ. Əfəndiyev), Şəhər əhli (“Ah, Paris Paris!” Elçin), Topal (“Fərhad və Şirin” S. Vurğun), Şahzadə Tiqran (“Pompeyin Qafqaza yürüşü” N.Həsənzadə), Can (“Sokratı anma gecəsi” Ç. Aytmatov),4-cü ərizəçi (“Lənkəran xanının vəziri” M. F. Axundov),Qurban (“Aydın” C.Cabbarlı), Əbdürrəhman (“Ədirnə fəthi” C.Cabbarlı), Səfi bəy (“Eşq intiqam” S. S.Axundov), Halaypozan (“Hələ” sevirəm” deməmişdilər”R. Novruz),Rozenkrants (“Hamlet” V.Şekspir), 1-ci cangüdən (“Varlı qadın” Əli Əmirli), Həbib bəy (“Dirilən adam” M.Cəlal), Möhnət (“Xurşidbanu Natəvan” İ.Əfəndiyev),Ferdinand (“Kabuslar”E.d.Filippo),Ronni (“Zorən şorgöz”R,Kuni),Nağı (“Ölüləri qəbiristanlıqda basdırın”İ.Şıxlı),Həkim,Ayı (Qaraca qız”A.Şaiq), Həbib bəy (“Dirilən adam” M. Cəlal), Elmi işçi (“İkinci səs”B. Vahabzadə),Məhəmməd Əli xan Bəylərbəyi (“Şah Qacar”Ə.Əmirli), Sədr(“ALMAZ”C,Cabbarlı),İvan Kostromitin (“Sinif yoldaşları”Y.Polyakov),Məşədi Oruc(“Ölülər”C.Məmmədquluzadə),Şimrəli,Çavuş (“Dəli yığıncağı”C.Məmmədqulqzadə),

Aktyor “Yurd yeri” (Ordu əsgəri), “Sağ ol!” (Satıcı), “Qırmızı qar” (Suren) teletamaşalarında və bir sıra filmlərdə müxtəlif obrazlar yaradıb.